DePIN là gì? Xu hướng đầu tư hạ tầng Web3 tiềm năng 2024

DePIN – Xu hướng đầu tư hạ tầng vật lý phi tập trung đáng chú ý trong Crypto 2024

Trong suốt 10 năm hoạt động trong lĩnh vực tài chính và đầu tư, chúng tôi đã chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ của công nghệ blockchain – từ những dự án ICO đầu tiên, đến DeFi, NFT, GameFi… Nay, một nhánh mới đang nổi lên và thu hút sự quan tâm đột biến của các nhà đầu tư dài hạn: DePIN (Decentralized Physical Infrastructure Networks).

Vậy DePIN là gì? Vì sao các quỹ đầu tư lớn và đội ngũ phát triển blockchain kỳ cựu lại xem đây là xu hướng đột phá trong giai đoạn 2024 trở đi? Bài viết này sẽ phân tích dưới góc nhìn tài chính chuyên sâu nhưng ngôn ngữ dễ hiểu, nhằm giúp bạn hiểu rõ hơn về một mảnh đất đầu tư đang bắt đầu khởi phát – nơi hứa hẹn mang lại lợi thế cạnh tranh lớn cho người nắm chắc cơ hội đầu tiên.

DePIN là gì?

DePIN là viết tắt của cụm từ Decentralized Physical Infrastructure Networks, tạm hiểu là “hạ tầng vật lý phi tập trung”. Nếu trước đây blockchain chỉ tập trung vào các hạ tầng “ảo” trên mạng (ví dụ như sổ cái tài chính, người dùng, hợp đồng thông minh…), thì giờ đây DePIN đưa khái niệm blockchain ra thế giới vật lý.

Các hệ thống DePIN đang cải tiến cách chúng ta xây dựng và vận hành hạ tầng thông qua việc kết nối sức mạnh cộng đồng để tạo ra các mạng lưới phần cứng phi tập trung. Các lĩnh vực phổ biến bao gồm:

Hệ thống mạng 5G phi tập trung – như Helium
Dữ liệu về vị trí và định vị GPS – như Foam
Lưu trữ dữ liệu phân tán – như Filecoin, Arweave
Điện toán đám mây phân tán – như Akash
Camera quan sát cộng đồng, cảm biến môi trường… ứng dụng trong đô thị thông minh

Người dùng mạng lưới DePIN không chỉ là người khai thác hoặc sử dụng dịch vụ – họ đồng thời cũng là người đóng góp phần cứng và vận hành hạ tầng. Thông qua token của hệ sinh thái, những người đóng góp được thưởng tương xứng với đóng góp thực tế vào mạng lưới.

Điểm nổi bật của DePIN với nhà đầu tư tài chính

Dưới góc nhìn của một nhà đầu tư, DePIN có những lợi thế sau khiến nó trở thành một “case study đầu tư” hấp dẫn cho giai đoạn 2024–2025:

1. Tăng trưởng theo chiều ngang, tạo lợi thế đầu tư dài hạn

Trong khi các nhóm sản phẩm Web3 khác liên quan đến tài chính hay trò chơi đang dần bị lặp lại mô hình, thì DePIN giải quyết một bài toán hoàn toàn mới: chuyển dịch hạ tầng vật lý từ dạng tập trung sang dạng phi tập trung dựa trên nền tảng kinh tế khuyến khích của blockchain.

Do đó, mức độ ứng dụng DePIN có thể mở rộng sang hàng chục ngành – từ logistics, vận tải, năng lượng, IoT cho đến các mạng viễn thông, hệ thống giám sát khí hậu, y tế… Mỗi mảnh ghép mở ra một sân chơi đầu tư tiềm năng mới.

2. Sự tham gia ngày càng tăng của các quỹ lớn

Các quỹ đầu tư như a16z, Multicoin Capital, Borderless Capital đã công bố đầu tư hoặc hợp tác với những dự án DePIN có tiềm năng đột phá. Điều này chứng tỏ rằng xu hướng DePIN không còn “ngách” và đang chuyển mình trở thành dòng chảy chính.

Việc đổ vốn từ các tổ chức lớn cũng dẫn đến việc các hệ sinh thái DePIN ngày càng cải thiện UX (trải nghiệm người dùng), bảo mật và mở rộng quy mô – mang lại niềm tin bền vững hơn cho nhà đầu tư cá nhân.

3. Giao thoa giữa Blockchain và phần cứng – cơ hội đổi mới mô hình kinh doanh

Sự khác biệt chính của DePIN so với các mô hình Web3 khác nằm ở chỗ các dự án buộc phải giải được bài toán cả về “technological infrastructure” lẫn “community incentives”.

Chúng ta đã quen với đầu tư nền tảng hạ tầng logic (như Layer 1, Oracles…), nhưng với DePIN, đầu tư còn đồng nghĩa với việc bạn có thể trực tiếp vận hành các thiết bị như máy chủ, điểm phát sóng, cảm biến… để khai thác token. Mô hình kinh doanh đang chuyển sang dạng “Web3 + Hardware as a Service”.

Những thách thức tiềm ẩn với DePIN

Dù tiềm năng lớn, DePIN vẫn còn đó những thách thức mà các nhà đầu tư cần lưu ý:

Chi phí ban đầu để tham gia mạng lưới (thiết bị phần cứng)
Yêu cầu về nhận thức công nghệ, sử dụng thiết bị và quản lý tài sản số
Chính sách pháp lý liên quan đến việc triển khai hạ tầng vật lý trong các khu vực dân cư
Nhiều dự án không thật sự có thiết kế kinh tế vững chắc mà chỉ “gắn mác DePIN” để tận dụng xu hướng

Do đó, nhà đầu tư cần phân tích kỹ mô hình tokenomics, tính thực tiễn trong triển khai hạ tầng và khả năng mở rộng khu vực người dùng.

Kết luận: DePIN không phải trend nhất thời, đây là cơ hội đầu tư dài hạn

Chúng tôi tin rằng DePIN sẽ là một trong những nhánh phát triển bền vững nhất của blockchain giai đoạn 2024 – 2026, và định hình lại cách chúng ta vận hành hạ tầng dịch vụ trong nhiều lĩnh vực (telecom, storage, computing…).

Đây chính là mô hình “Uber hóa” cho cơ sở hạ tầng – nơi người dùng trở thành một phần của hệ sinh thái thông qua đóng góp phần cứng vật lý thực tế và được trả thưởng minh bạch bằng token.

Trong vai trò một nhà đầu tư tài chính, bạn không thể bỏ qua sóng DePIN trong năm nay. Hãy bắt đầu nghiên cứu các dự án chất lượng, nền tảng vững, giải được bài toán ứng dụng thực tế và có cộng đồng thật sự.

Đầu tư vào DePIN chính là đầu tư vào nền móng lâu dài của xã hội Web3.0 – nơi tài sản số và tài sản vật lý được kết nối đồng bộ thông qua Blockchain.

Hãy bắt đầu đánh giá các dự án DePIN tiềm năng ngay từ hôm nay, khi con sóng này vẫn còn đang lên.

MGODOTVN tổng hợp và bình luận

—————

𝐌𝐆𝐎 – 𝐌𝐚𝐤𝐞 𝐝𝐢